Thế nào là bức xạ?
Về định nghĩa và khái niệm của nó có lẽ là sẽ khó hiểu cho nhiều người, nhưng hiểu một cách đơn giản, mọi vật đều có thể phát ra bức xạ điền từ nhờ vào việc có dao động nhiệt độ của các phân tử, nguyên tử hay các hạt cấu tạo nên vật đó.
Do đó, bức xạ xuất hiện ở hầu như tất cả mọi vật xung quanh chúng ta, từ đường dây điện, lò vi sóng hay gần gũi và thân quen nhất chính là từ chiếc điện thoại cầm tay của mỗi người.
Chủ yếu có hai nhóm chính của bức xạ là bức xạ ion hóa và bức xạ phi ion hóa.
- Bức xạ ion hóa thường được gặp ở các thiết bị y tế, hệ thống kiểm tra các tia phóng xạ, phân hạch, tổng hợp hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân,… Với bản thân người lao động, nếu làm việc theo đúng quy trình kiểm soát và chất lượng thì sẽ ít bị tác động của loại bức xạ này.
- Bức xạ phi ion hóa mặc dù mang năng lượng nhỏ nhưng lại gây hại tới sức khỏe con người gấp nhiều lần nếu phơi nhiễm lâu. Tuy nhiên, tỷ lệ cao những người bị nhiễm bức xạ chính là từ nguy cơ phơi nhiễm với tia tử ngoại, cận hồng ngoại hoặc ánh sáng nhìn thấy.
Tác động của bức xạ tới sức khỏe con người
Nhiều người chủ quan cho rằng loại ánh sáng này không có hại, hoặc nếu có tác động thì cũng chỉ làm “đen da” đi một chút, nhưng thực chất, các tia này có thể phát ra từ hồ quang hàn, đèn huỳnh quang hay đèn nóng sáng,… - các thiết bị làm việc của người lao động, chứ không phải từ mỗi mặt trời.
Thông thường, khi bị tác động bởi bức xạ thì việc phát hiện ngay được tác hại của nó là điều không thể, mà chúng thường phát tác sau một khoảng thời gian. Cá biệt nếu thời gian phơi nhiễm cùng nồng đồ quá lớn, các triệu chứng sẽ xuất hiện chỉ sau 7 đến 10 ngày. Và tác hại của bức xạ không chỉ dừng lại ở một vài bộ phận, hay tệ hơn là ung thư như nhiều người vẫn lầm tưởng, mà chúng “phân bổ” đi khắp cơ thể người.
Tiêu biểu nhất là việc rụng tóc, ung thư da; mắt mờ đục cùng việc buồn nôn, ói mửa và tiêu chảy. Bên trong các cơ quan nội tạng của cơ thể có thể dẫn tới một số loại ung thư như ung thư tuyến giáp, ung thư phổi hay gây suy tim, tệ hơn nữa là ảnh hưởng tới các tế bào thần kinh và các mạch máu nhỏ, gây co giật và chết ngay lập tức.
Làm thế nào để phòng ngừa bức xạ trong môi trường làm việc?
Nguyên nhân dẫn tới việc phơi nhiễm bức xạ có thể rất đơn giản, bên cạnh việc thể trạng mỗi người khỏe yếu khác nhau hay sơ suất trong quá trình lao động thì với bản thân chính những người lao động, họ chưa có được ý thức về tác hại của chúng, có thể họ không tuân thủ những quy định, quy trình an toàn, không đeo dùng các trang thiết bị bảo hộ cho việc chống phơi nhiễm cũng như vi phạm các điều cấm khi làm việc.
Giải pháp duy nhất giúp phòng tránh được việc này chính là cần huấn luyện ý thức trong lao động, điều này giúp họ hiểu được những nguy hại của bức xạ, biết được mức độ, môi trường làm việc của mình cũng như đề phòng được bức xạ bằng việc tuân thủ các quy định cần thiết, hơn nữa lại có thể nhắc nhở nhau trong quá trình làm việc.
Chính vì vậy, huấn luyện an toàn bức xạ là điều nên làm và cần thiết để nâng cao hiểu biết của người lao động, từ đó cũng tránh được những tai nạn lao động vốn đã tiềm ẩn rủi ro cao. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho họ mà còn là một việc làm ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp tới người lao động, nâng cao hiệu quả làm việc của mỗi người và cho chính doanh nghiệp.