Kiểm định nồi hơi

Nồi hơi (hay còn gọi là lò hơi) được sử dụng như một thiết bị để tạo ra hơi nước mang nhiệt bằng cách đun sôi nước từ các loại nhiên liệu đốt. Đặc điểm quan trọng nhất của nồi hơi chính là phải chịu được nhiệt độ và áp suất cực cao, do đó mà việc kiểm định nồi hơi luôn phải diễn ra thường xuyên để đảm bảo hai thông số này luôn ở mức cho phép an toàn.

Kiểm định nồi hơi là hoạt động thiết yếu để đảm bảo an toàn cho người lao động, tránh những rủi ro và giảm thiểu những thiệt hại có thể về người hay vật chất khi rủi ro xảy ra trong khi hoạt động công nghiệp.

Quy định về kiểm định nồi hơi

Những đối tượng nồi hơi cần kiểm định: Nồi hơi, lò hơi, đường dẫn nước nóng, nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất > 1150C được quy định theo danh mục các loại máy móc thiết bị và vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động do Bộ LĐTB&XH ban hành..

Tiêu chuẩn này vận dụng cho quy trình kiểm định lò hơi gồm những tiêu chuẩn kỹ thuật nhà nước về an toàn nồi hơi:

+ TCVN 7704: Đề nghị kiểm tra kỹ thuật an toàn về thiết kế, kết cấu, chế tác, lắp đặt, dùng và tu chỉnh nồi hơi:

Nồi hơi có áp suất làm việc định mức của hơi trên 0,7 bar (theo phân loại của  Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7704: 2007)

Nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115o C (theo phân loại tại Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7704: 2007).

Các bình chứa hơi chịu sức ép có áp suất làm việc định mức cao hơn 0,7 bar (không kể áp suất thuỷ tĩnh) (theo phân loại tại Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 8366:2010).

+ TCVN 6008-1995: Thiết bị sức ép nồi hơi – Mối hàn đề nghị kỹ thuật và phương pháp soát.

+ TCVN 6413:1998 (ISO 5730:1992), Nồi hơi nhất quyết ống lò ống lửa cấu tạo hàn (trừ nồi hơi ống nước).

Quy trình kiểm định nồi hơi

Quy trình kiểm định lò hơi được quy định bởi luật an toàn lao động của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội QTKĐ 06: 2014/BLĐTBXH, như sau:

1. Kiểm tra bên ngoài, bên trong

1.1 Khi khám xét bên ngoài và bên trong nồi hơi, cần chú ý phát hiện những thiếu sót sau:

- Các vết nứt, rạn, vết móp, chỗ phồng phía trong và phía ngoài thành nồi hơi; dấu vết rò rỉ hơi, rò rỉ nước tại các mối hàn, mối tán đinh, mối núc ống.

- Tình trạng cáu cặn, han gỉ, ăn mòn thành kim loại các bộ phận.

- Tình trạng kỹ thuật của phụ kiện, dụng cụ đo kiểm và an toàn.

- Tình trạng kỹ thuật của lớp cách nhiệt.

- Kiểm tra độ bắt chặt của các chi tiết ghép nối.

- Đối với những vị trí không thể tiến hành khám xét bên trong khi kiểm định thì việc kiểm tra tình trạng kỹ thuật phải được thực hiện theo tài liệu kỹ thuật của nhà máy chế tạo.

1.2. Kiểm tra thiết bị cấp nước về số lượng và tình trạng kỹ thuật hiện tại.

1.3. Kiểm tra về yêu cầu chế độ nước cấp - nước nồi và tình trạng thiết bị xử lý nước.

1.4. Khi phát hiện có những khuyết tật làm giảm độ bền thành chịu áp lực (thành bị mỏng, các mối nối mòn…) cần làm giảm thông số làm việc của nồi hơi.Việc giảm thông số phải dựa trên cơ sở tính sức bền theo các số liệu thiết kế.

1.5. Trường hợp gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân gây ra các khuyết tật đã phát hiện được, cơ sở sử dụng nồi hơi phải chịu trách nhiệm tiến hành những khảo nghiệm cần thiết. Nồi hơi phải ngừng hoạt động khi kết quả thử cơ tính kim loại của bộ phận chịu áp lực không đạt yêu cầu quy định.

2. Kiểm tra khả năng chịu áp lực (thử thuỷ lực)

3. Kiểm tra vận hành (thử vận hành)

4. Xử lý kết quả kiểm định

Thời hạn kiểm định nồi hơi

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng nồi hơi trong bất cứ lĩnh vực công nghiệp nào, chúng ta cần tiến hành kiểm định lò hơi vào những trường hợp như sau:

- Sau khi lắp đặt nồi hơi và trước khi đưa vào dùng.

- Sau khi tiến hành cải tạo nồi hơi và tu chỉnh lớn.

- Sau khi nồi hơi xẩy ra tai nạn hoặc sự cố nghiêm trọng và đã khắc phục xong.

- Theo đề nghị của cơ quan thanh tra quốc gia về kiểm định nồi hơi

Trong quá trình sử dụng, cần có kế hoạch kiểm định nồi hơi theo đúng thời hạn đã được quy định của nhà nước để có thể đảm bảo an toàn lao động cao nhất cho đơn vị và người lao động của mình. Đồng thời cũng tránh những thiệt hại không đáng có cho xã hội khi tai nạn xảy ra.

Thời hạn kiểm định lò hơi được quy định như sau:

- Khám xét bên ngoài, bên trong: hai năm một lần.

- Khám xét bên ngoài, bên trong, thử thủy lực: sáu năm một lần.

- Kiểm tra vận hành nồi hơi: một năm một lần.

- Khi rút ngắn chu kỳ kiểm định, kiểm định viên phải nêu rõ lý do trong biên bản kiểm định./.

- Những trường hợp phải kiểm định bất thường: theo quy định tại 11.2.5 TCVN 7704:2007